DAO là gì? Tìm hiểu về DAO

Thời qua chắc hẳn anh em cũng đã nghe qua về DAO, DAO giúp các thành viên dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng và tham gia vào các quyết định tổ chức. DAO đang ngày càng phát triển và mở rộng trong nhiều lĩnh vực. Trong bài viết này, anh em hãy cùng ZeusC tìm hiểu về DAO trong bài viết này nhé:

  • DAO là gì? Bối cảnh hiện tại của DAO trong thế giới Crypto
  • Phân loại DAO và các dự án nổi bật trong từng mảng
  • Một số hạn chế của DAO
  • Tiềm năng, dự phóng tương lai và cơ hội đầu tư với DAO

DAO là gì?

DAO (Decentralized Autonomous Organization) là tổ chức tự trị phi tập trung. Khác với các tổ chức truyền thống như Facebook, Google,… Bằng cách ứng dụng các bộ quy tắc được mã hoá bằng Xcode, chúng có thể hoạt động một cách độc lập mà không cần sự can thiệp của con người.

DAO là một chủ đề rất rộng, chúng hiện hữu từ những Blockchain, DeFi Protocols áp dụng modem quản trị On-chain, cho đến các nhóm áp dụng cơ chế đề xuất và biểu quyết Onchain cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều có một đặc điểm chung là các thành viên trong DAO có thể dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng các đề xuất, hành động của tổ chức và họ có thể tham gia vào các quyết định của DAO.

DAO là gì?

Bối cảnh của DAO

DAO có xu hướng phát triển cùng blockchain với tính decentralized. Tuy nhiên, chúng ngày càng nhận được nhiều sự chú ý mà nguyên nhân đến từ hai yếu tố như:

  • Sức nặng ngày càng lớn của việc Decentralized: Các tổ chức tài chính truyền thống và chính phủ các nước có nhiều biện pháp kiểm soát người dùng. Các ông lớn trong nhiều lĩnh vực có quá nhiều quyền lực và đang có nhưng hành động lạm dụng sức mạng của mình. Điều này là tác nhân thôi thúc người dùng vượt qua khỏi những hạn chế và lấy lại những quyền lợi thuộc về mình.
  • Crypto ngày càng thu hút nhiều giá trị: Từ DeFi cho đến NFT và các lĩnh vực như âm nhạc, giải trí,… Crypto đang thu hút một lượng giá trị có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Để tiếp cận miếng bánh này dễ dàng hơn, việc tạo ra các DAO với sự than gia của nhiều bên sẽ giúp bổ trợ lẫn nhau, từ vốn, kinh nghiệm, quan hệ và nhiều yếu tố khác.

Điển hình có thể kể đến các Ventures DAO như The LAO, Yield Guild Game, MetaCartel DAO,… khi các thành viên tập trung lại với nhau để tạo ra các quỹ đầu tư và các dự án Crypto.

Những ưu điểm mà DAO mang lại ngày càng được thể hiện rõ: DAO giúp những người tham gia tìm lại “Quyền lợi” mà họ không được chạm tới bấy lâu nay.

  • Các kế hoạch của một tổ chức, thứ thông thuờng chỉ được biết và quyết định bởi các nhân vật đứng đầu, thì giờ đây mọi thành viên đều có thể biết và biểu quyết, kết quả sẽ được thực hiện theo mong muốn của số đông.
  • Các thành viên trong tổ chức không đặt nặng việc quen biết và tin tưởng lẫn nhau vì mọi hành động bây giờ đều sẽ được ghi lại on-chain, mở ra nhiều tiềm năng mới cho việc hợp tác.
  • Áp dụng game theory, người tham gia nắm giữ một phần token DAO, do đó họ sẽ lựa chọn những đề xuất giúp phát triển DAO, những đề xuất được đưa ra cũng phải được cân nhắc để tạo ra lợi ích cho số đông.
  • Và nhiều ưu điểm nữa đang chờ được khai phá.

Hạn chế của DAO ở thời điểm hiện tại

  • Tính bảo mật: DAO được hoạt động trên smart contract => thường xuyên có các vụ hack. Một khi DAO đã được deloyed thì rất khí để thay đổi, các hoạt động phải diễn ra như đúng nhưng gì quy định ở smart contract. Ngoài ra bảo mật của Smart Contract cũng là 1 vấn đề quan trọng điển hình là vụ The DAO hack.
  • Tính pháp lý: Khung pháp lý dành cho DAO thật sự chưa rõ ràng. Nếu DAO không có tình thuyết phục về pháp lý sẽ tạo ra 1 rào cản lớn đối với việc áp dụng DAO bởi người tham gia sẽ phải chịu trách nhiệm về mặt pháp lý.
  • Quyết định tệ hại: Khi khởi tạo vote, kết quả được vote được xác định thông qua số đông vote, sẽ nhận được quyết định tệ hại khi mà những người không có chuyên môn vào vote cho dự án bình thường nào đó.
  • Thường bị trì hoãn: quá nhiều các bước khiến DAO hay chậm trễ đưa ra quyết định.
  • Privacy: khi 1 dự án đưa lên để Vote sẽ cần thể hiện đa số thông tin quan trọng của dự án để thu hút Vote, như thế sẽ làm cho dự án không còn tính riêng tư nữa, điều này có thể giúp đối thủ biết được đường đi nước bước của dự án.
  • Tính Centralized: Một thực thể, tổ chức có sức mạnh voting cao hơn các thành viên khác. Tạo nên cảm giác centralized ngay trong việc voting của Protocol.

DAO là gì?

Các loại hình của DAO

Mặc dù DAO có thể được phát triển trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng nhìn chung ta có thể chia sẻ chúng thành hai loại chính:

Token-based DAO

Token-based DAO như tên gọi, token chiếm một vai trò quan trọng đối với sự vạn hành của DAO. Đây là loại hình phổ biến nhất vì token là mạch máu và đang hiện diện ở mọi nơi trong Crypto:

  • Từ các blockchain như Bitcoin, Ethereum: Minh đảm bảo tính bảo mật cho mạng lưới đổi lại nhận được phần thưởng token.
  • Cho đế các Protocol như Maker DAO, Uniswap, Sushiswap,…: Token holders có quyền biểu quyết cho các quyết định trong Protocol.

Ưu điểm của modem này là khả năng mở rộng rất ớt khi bất kỳ ai cũng có thể sở hữu token, tuy nhiên lại gặp khó khăn trong việc tận dụng nguồn lực và đi đến những thống nhất chung.

Organization (Share-based DAO)

Organization đại diện cho một nhóm, tổ chức có chung mục tiêu trong một lĩnh vực nào đó, điển hình như các Ventures DAO tập trung vào việc đầu tư. Các thành viên sẽ dùng Shares (cổ phần) để biểu quyết hoạt động của tổ chức.

Ví dụ: The LAO, một VC DAo trong đó những người góp vốn sẽ nhận được tỉ lệ shares tương ứng với vốn góp và sẽ có quyền voting hoặc proposal dự án để các thành viên khác của the LAO biểu quyết, xem xét có nên đầu tư hay không.

Khác với Token-based DAo khi ai cũng có thể tiếp cận đến token và tham gia DAO, Shared-báed DAO thường permissioned và yêu cầu người tham gia đáp ứng  một điều kiện nào đó. Model này có ưu điểm là dễ quản lý và nguồn lực được tập trung, tuy nhiên lại khó Scale.

DAO là gì?

  • Token Based DAO: Những người nắm giữ token này có quyền được Vote các dự án trong DAO
  • Shared-based DAO: 
  • Organization (Share-based DAO đại diện cho một nhóm cho mục tiêu chung)
  • Thành viên sẽ sử dụng cổ phần để biểu quyết cho hoạt động của DAO
  • Share-based DAO có rào cản cao hơn để tiếp cận
  • Ưu điểm dễ quản lý, nguồn lực tập trung nhưng khó Scale
  • Có DAO sử dụng token, DAO không sử dụng token
  • Token Based DAO
  • Token chiếm vai trò quan trọng trong DAO, được ứng dụng 

DAO là gì?

Các dự án nổi bật hiện tại

Ở phần này mình sẽ liệt kê một vài DAO nổi bật hiện tại để anh em có cái nhìn tổng quan về các chúng hoạt động trong thực tế.

Token-based DAO

Ethereum

Ethereum là một DAO với cơ chế Proof of Work, tức là incentives hưởng fee và Block reward cho thợ mở (miner), đổi lại miner cần thực hiện các hoạt động vận hành như khai thác khối mới, xác nhận giao dịch, đảm bảo mật cho mạng lưới.

Cho dù nâng cấp lên Ethereum 2.0 với modem Proof of Stake, nguyên lý này vẫn không thay đổi khi các stakers sẽ là bên xác nhận giao dịch và đảm bảo tính bảo mật cho mạng lưới để đôi lấy incentive.

Bên cạnh đó mình có quyền vote với những đề xuất phát triển của Ethereum (EIP), có thể nói tương lai phát triển của Ethereum phụ thuộc vào sự quyết định của các thành phần trong DAO.

Compound

Compound là một Protocol rất thành công trong việc quản trị on-chain. Với việc cho phép token holders tham gia bỏ phiếu với các đề xuất trong Protocol, đi cùng với sự ra mắt của token COMP vào ngày 15 tháng 6 năm 2020, đã giúp compound có một kế hoạch tăng trưởng rõ ràng, từ đó tiếp tục duy trì vị thế là một trong những lending platforms hàng đầu.

Shushiswap

Sushi là một case khá hay về việc cộng đồng có vai trò quyết định trong sự phát triển của dự án. Vào hồi tháng 7/2021 đã có một đề xuất bán khoảng hơn 50 triệu token SUSHI cho VC với giá discount, cuối cùng cộng đồng  thông qua đề xuất này và Sushi tiếp tục phát triển mà không có nguồn vốn của VC.

Shared-based DAO

The LAO

The LAO là dự án nổi bật nhất trong các quỹ đầu tư phi tập trung, thành lập từ tháng 4/2020, hiện The LAO đã hoàn thành 35 khoản đầu tư, đa phần là các dự án trên Ethereum như Gitcoin, Zapper, Lido Finance,… The LAO là quỹ đầu tư hoạt động mạnh nhất trong các quỹ đầu tư phi tập trung.

Tiềm năng của DAO

Hệ sinh thái DAO chứng kiến sự tăng trưởng ngoạn mục trong thời gian qua với sự xuất hiện của hàng trăm dự án mố. Các dự án tập trung vào nhiều kinh vực khác nhau, cho ta thấy tiềm năng rộng lớn của việc áp dụng modem DAO.

Xét riêng ở DeFi, Governance là một út case tiêu chuẩn cho các token của dự án, dự án càng lớn thì út case này càng giá trị. Trong số tốp các dự án có TVL cao nhất, gần như tất cả đều được quản trị bởi cộng đồng, các quyết định đều được đề xuất và vót bởi các thành viên nắm giữ token của dự án. Model DAO đã trở thành thứ buộc phải có cho những DeFi Protocol phát triển.

Top 10 dự án có TVL cao nhất, trừ wBTC thì tất cả đều được quản trị bởi cộng đồng

DAO là gì?

  • Không hiện diện để đầu tư trực tiếp, nhưng nó thể hiện qua ứng dụng của DAO,

Venture DAO

Tổng quan về các Ventures DAO hiện tại

  • Có thể chia các Ventures DAO làm 2 nhóm
  • Đầu tư vào dự án Crypto
  • Đầu tư vào NFT

DAO là gì?

Mô hình hoạt động của Ventures DAO

DAO là gì?

1. Gọi vốn

  • Gọi vốn từ thành viên
  • The LAO: Số tiền tối thiểu 310ETH
  • MetaCartel Ventures: Số tiền tối thiểu 10 ETH
  • Gọi vốn từ cộng đồng
  • Áp dụng với Ventures DAO có token như BitDAO, Yield Guild Games

2. Nghiên cứu và quan hệ đối tác

  • Số lượng dự án đề xuất cho The LAO đến 90+ dự án
  • The LAO: Mỗi thành viên cũng là Researcher
  • BitDAO: Xuất phát từ mối quan hệ rộng với Quỹ, sẽ ra mắt đội ngũ nghiên cứu
  • Moloch Ventures: Xây dựng quỹ riêng và mua Report từ cộng đồng.

3. Bầu chọn và tiến hành đầu tư

  • Tất cả các hoạt động của Ventures DAO sẽ được thông qua Voting 
  • Hiện tại có 2 cách để xây dựng mô hình quản trị:
  • Xây dựng hệ thống quản trị riêng: TheLAO, FLAMINGO,…
  • Sử dụng hệ thống quản trị bên thứ 3 như Agoran, Snapshot, BitDAO, MetaCar

4. Phân phối lợi nhuận và phí trong DAO

Một số loại phí

  • Phí quản lý tài sản: Thường là 2%/ năm.
  • Phí dịch vụ cho bên thứ 3: Thường là các bên về luật
  • Lương cho các bên nghiên cứu, phát triển cơ sở hạ tầng
  • Thuế: Tuỳ quốc gia mà quỹ đang hoạt động

Phân phối lợi nhuận

  • Đối với quỹ cổ phần: Lợi nhuận được chia về cho thành viên
  • Đối với quỹ token: Chưa có mô hình phân phối cụ thể

Ưu điểm

  • Hội tụ đủ nguồn lực để tham gia hoạt động đầu tư
  • Tạo vị thế trên thị trường
  • Phù hợp với quy định pháp luật
  • Tạo ra quỹ/ môi trường phi tập trung

Nhược điểm

  • Rafo cản gia nhập lớn: từ vài chục đến vài trăm ETH để gia nhập
  • Giới hạn về số người tham gia
  • The LAO: 66 người
  • MetaCartel: 99 người

Một số Ventures DAO nổi bật

  • BitDAO
  • Yield Guild Games
  • Constitution DAO

BitDAO

  • BitDAO là DAO lớn nhất hiện nay
  • Nguồn vốn: Phần chính đến từ Bybit. Sàn giao dịch này sẽ gửi đến 0.25% phí giao dịch mỗi ngày đến Treasury của BitDAo
  • Lợi nhuận đầu tư: Lợi nhuận đầu tư vào hệ sinh thái của BitDAO. Hiện tại, nguồn thu này chưa từng kích hoạt.

Yield Guild Games

  • Thay đổi góc nhìn về cộng đồng game

DAO là gì?

Constitution DAO

Dự phóng cho DAO

Hiện tại có rất nhiều DAO áp dụng token để leveraged model Shared-based DAo như Yield Guild Game, Jenny DAO, Whale, BitDAO,… Mục đích của việc làm này giúp scale DAO lên một tầm cao mới, khi bất kỳ ai cũng có thể tham gia DAO.

Tuy nhiên vì sao model này chưa thể scale ở thời điểm hiện tại?

Ta có thể lấy ví dụ về các dự án như Yield Guild Game thì gặp vấn đề về việc phân bố tài nguyên và chia sẻ doanh thu, còn BitDAO thì hiện chưa biết làm gì với số tiền khổng lồ mà mình gọi vốn được.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc hiện nay chưa có một framework thích hợp để mở rộng DAO.

DAO (DAO 1.0) hiện tại, mọi thứ lộn xộn và chưa phân chia rõ ràng => từ công việc, lợi ích đều rối loạn => không tạo ra positive feedback loop.

Ở DAO 2.0, mọi thứ được sắp xếp và leverage cho nhau. Mọi thứ hoạt động trơn tru với nhau như model công ty truyền thống, nhưng có khả năng scale tuyệt vời khi bất kỳ ai tham gia cũng sẽ có quyền đóng góp trong DAO.

DAO là gì?

DAO tương lai sẽ có một framework để có thể phân bổ nguồn lực, chia sẻ doanh thu một cách hợp lý và không tạo ra mâu thuẫn trong tổ chức. Đồng thời các hạn chế của DAO ở phần trên cũng sẽ dần được giải quyết.

Cơ hội đầu tư

DAO hiện tại vẫn còn khá mới nhưng có tốc độ phát triển rất nhanh, với vị thế nhà đầu tư, giai đoạn này là cơ hội tuyệt vời để ta có thể tìm kiếm những nhánh đầu tư tiềm năng và mở vị thế cho bản thân.

Việc một dự án có cộng đồng là một điều thiết yếu, ví dụ như đồng $DOGE không phải ngẫu nhiên trên top dự án có vốn hoá cao nhất thị trường, khi cộng đồng mạnh và hỗ trợ lẫn nhau thì dự án đó có thể tiến rất xa.

Ta có thể check qua một số dự án có cộng đồng DAO mạnh mẽ ở thời điểm hiện tại như SushiSwap (SUSHI), Olympus DAO (OHM), Gitcoin (GTC),…Ta có thể đánh giá nhanh chỉ bằng việc lướt nhóm Discord, Telegram của dự án, cộng đồng của họ rất nhanh và đều tham gia tích cực các đề xuất của dự án.

Tổng kết

DAO đang có một tốc độ phát triển rất nhanh và ngày càng nhận được nhiều sự chú ý. Tuy nhiên, DAO vẫn cần phải phát triển nhiều thứ để hoàn thiện hơn, theo dự phóng của mình trong thời gian tới cộng đồng của DAO sẽ ngày càng lớn mạnh. Hy vọng trong bài viết này Anh Em có thể hiểu hơn về DAO và tiềm năng của DAO để tìm cho mình cơ hội đầu tư nhé.

Anh Em đừng quên tham gia nhóm của ZeusC để cùng thảo luận cùng các admin và nhiều member khác nhé.

Group Facebook: https://www.facebook.com/groups/zeusc.net

Website: https://zeusc.net/

Twitter: https://twitter.com/ZeusC_

Telegram Channel: https://t.me/zeusc_net

Telegram Group: https://t.me/zeusccommunity

Chủ đề liên quan

Bình luận: 0

Your email address will not be published. Required fields are marked *