Đào Bitcoin là gì? Hướng dẫn cách đào Bitcoin chi tiết nhất

Đào Bitcoin là gì? 

Đào Bitcoin là một thuật ngữ dùng để mô tả việc xử lý và xác nhận thanh toán trên thống mạng lưới của Bitcoin. Điều này giúp cho thông tin về các giao dịch được xác thực và lưu trên hệ thống Blockchain. 

Bất kỳ anh em nào cũng có thể tham gia đào Bitcoin bằng các vận hành ứng dụng trên máy tính. Ngoài việc hoạt động trên máy tính truyền thống thì nay một số công ty đã thiết kế riêng ra phần cứng để phục vụ việc khai thác Bitcoin. Nhờ vậy mà tốc độ xử lý giao dịch và tạo khối mới được nhanh hơn, hiệu quả cao hơn rất nhiều so với máy tính thông thường. Để có thể xác thực được giao dịch và gắn vào chuỗi Blockchain, các thiết bị này sẽ cần giải quyết những bài toán học mật mã rất đặc biệt. 

Bitcoin là hệ thống phân cấp và không có bên thứ ba đứng ra làm trung gian điều khiển, vì thế việc đào Bitcoin sẽ giúp anh em xác nhận giao dịch từ người A sang người B hoặc ngăn chặn người A thực hiện hành vi gian lận khi thực hiện cùng một lúc với B và C. 

Trong mạng lưới Bitcoin, mỗi thợ đào phải cạnh tranh với những thợ mở khác để có cơ hội trở thành người đầu tiên giải quyết bài toán mà hệ thống đưa ra. Thợ mỏ sẽ được thưởng một lượng Bitcoin tương ứng với mức phí giao dịch mà họ đã xử lý. Đồng thời nhận được phần thưởng bổ sung cho mỗi khối Bitcoin khai thác, như hiện nay là 12.5 BTC/1 khối. 

Do phần thưởng cho mỗi khối Bitcoin khai thác cao, nên mức độ cạnh tranh giữa những thợ đào cũng trở nên gay gắt hơn bao giờ hết. Có tới hàng trăm nghìn siêu máy tính đang tìm kiếm và khai thác khối Bitcoin mỗi ngày. Ước tính công suất khai thác Bitcoin trên hoàn hệ thống Blockchain bằng 500 siêu máy tính hàng đầu thế giới gộp lại và nhân thêm với 100 lần. Sự canh tranh gay gắt giữa các thợ mỏ giúp tăng sức mạng cho mạng lưới Bitcoin. Sức mạnh của mạng lưới Bitcoin rất quan trọng đối với sự sống còn của một hệ thống. Nếu kẻ xấu tấn công có sức mạnh tính toán vượt quá một nửa sức mạnh của hệ thống thì nguy cơ đảo ngược giao dịch sẽ có thể xảy ra.

Cùng với sự cạnh tranh khốc liệt, hệ thống phần cứng cũng phải được tiến hóa để đi theo sức mạnh tính toán của hệ thống Bitcoin. Bắt đầu thời sơ khai bằng việc sử dụng sức mạnh khiêm tốn của laptop cá nhân (CPU). Tuy nhiên, về sau các thợ mỏ phát hiện việc sử dụng card đồ họa GPU để khai thác sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn. Khi việc xử lý giao dịch Bitcoin trở nên nhanh hơn, các thợ mỏ sẽ nhận thấy việc thiết lập nhiều card đồ họa trên cùng một máy tính sẽ gia tăng sức mạnh hơn rất nhiều. 

Thế nhưng, cả CPU hay GPU vẫn chưa phải là lựa chọn hoàn hảo nhất, vì nó chỉ hiệu quả khi hoạt động đa nhiệm và tiêu tốn rất nhiều điện. Trong khi việc đào Bitcoin chỉ làm duy nhất một việc là giải mã các hàm băm. Cùng với việc Bitcoin được ủng hộ rộng rãi và có giá trị ngày càng tăng, một thiết bị chuyên biệt dành cho việc khai thác Bitcoin đã ra đời là: Application Specific Integrated Circuit hay còn được gọi tắt là ASIC. ASIC là con chip có sức mạnh giải mã hiệu quả hơn gấp nhiều lần so với CPU và GPU, vì thế ASIC đã trở thành lựa chọn giúp bảo vệ mạng lưới Bitcoin tốt nhất cho tới nay. 

Năm 2013 được xem là năm công nghệ của ASIC khi có rất nhiều công ty bước vào cuộc đua tạo ra con chip có sức mạnh lớn nhất. Nhưng tất cả mới đang chỉ tập trung vào khâu tối ưu hóa hoạt động mà bỏ qua phần chi phí điện năng trong quá trình đào Bitcoin. 

Vì chi phí điện năng để đào được Bitcoin là rất lớn, vì thế nhiều nhóm thợ mở đã liên kết lại với nhau để xây dựng một trung tâm dữ liệu gọi là trang trại khai thác Bitcoin ở những nơi có chi phí điện năng rẻ. Chẳng hạn như ở Iceland hay khu vực Tân Cương – Tây Tạng.

Việc đào Bitcoin vẫn sẽ được tiếp tục phát triển mạnh hơn và an toàn hơn cho tới hôm nay, dù phần thưởng cho mỗi khối Bitcoin đã giảm xuống. Một tiến bộ nữa trong công nghệ khai thác Bitcoin là việc tạo ra các hồ khai thác (mining pool) đó là một cách liên kết sức mạnh liên kết cá nhân của thợ mỏ để lại giúp gia tăng xác suất giải bài toán nhanh hơn. Sau đó mới chia nhỏ phần thưởng cho các thợ mỏ góp phần. Hiện nay, các hoạt động khai thác Bitcoin chủ yếu được diễn ra tại Trung Quốc. 

Các hình thức đào Bitcoin

Hiện nay, có hai hình thức chủ yếu để có thể đào được Bitcoin là Cloud Mining và Hardware Mining.

Cloud Mining (Công nghệ đám mây)

Đây là hình thức khai thác Bitcoin gián tiếp thông qua một tổ chức trung gian. Việc của anh em rất đơn giản chỉ là đăng ký và thanh toán hợp đồng cho bên trung gian. Sau đó họ sẽ là người đứng ra tổ chức, thiết lập các giàn khai thác và duy trì hoạt động cho giàn khai thác đó. 

Ưu điểm 

• Tiết kiệm chi phí đầu tư máy móc, trang thiết bị. 
• Có thể khai thác trực tiếp sau khi đã ký hợp đồng, giúp tiết kiệm được thời gian chuẩn bị. 
• Chi phí bảo trì rẻ hơn rất nhiều so với đào Bitcoin bằng phần cứng. 
• Tốc độ băm là không đổi do nó đã được quy định sẵn trong hợp đồng. 

Nhược điểm 

• Giá trị hợp đồng ban đầu sẽ rất cao. 
• Rủi ro tiền mất tật mạng là rất lớn nếu như anh em đầu tư vào các tổ chức lừa đảo chuyên nghiệp. 

Hardware Mining (khai thác bằng phần cứng)

Trái với hình thức khai thác bằng công nghệ đám mây, Hardware Mining là phương thức khai thác mà anh em sẽ là người trực tiếp đầu tư trang thiết bị, công cụ để phục vụ cho việc khai thác như: Máy đào, cơ sở vật chất, Hệ thống mạng, …

Ưu điểm

• Củng cố vốn kiến thức chuyên môn về thị trường do anh em là người trực tiếp đầu tư. 
• Làm chủ được các hoạt động, linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh và đưa ra các mục tiêu chiến lược cụ thể. 
• Chi phí ban đầu cũng sẽ rẻ hơn nhiều so với việc khai thác đám mây. Do sự cạnh tranh khốc liệt của các hãng cung ứng máy đào.

Nhược điểm 

• Phát sinh nhiều chi phí: Bên cạnh những chi phí cố định cần bỏ ra thì anh em cũng sẽ phải chịu thêm phí bảo trì, tiền sửa chữa, do đó cần lượng vốn lớn và có khả năng chịu được áp lực tài chính khi giá thành sản xuất cao hơn giá khai thác trong vài thời điểm. 
• Cần có lượng kiến thức chuyên môn sâu để đầu tư an toàn và hiệu quả. 
• Phụ thuộc rất nhiều vào trang thiết bị, tuổi thọ của máy đào. 

Cách thức tham gia đào bitcoin

Để tham gia đào Bitcoin, anh em cần thực hiện thông qua 5 bước sau: 

• Bước 1: Tạo ví Bitcoin

Bitcoin sau khi đào xong sẽ được lưu ở trong ví, vì thế anh em không thể khai thác khi chưa có ví để cất giữ Bitcoin. Có hai loại ví lưu trữ cơ bản anh em có thể sử dụng là ví nóng và ví lạnh. 

Một lời khuyên dành cho anh em là hãy sử dụng ví lạnh để lưu trữ Bitcoin do ví lạnh có tính bảo mật cao, lưu trữ được số lượng lớn. Ngoài ra, lưu Bitcoin trên ví lạnh sẽ giúp anh em kiểm soát coin an toàn hơn.

• Bước 2: Xây dựng hệ thống đào Bitcoin

Hệ thống đào Bitcoin ở đây bao gồm: mặt bằng, hệ thống mạng, hệ thống điện và các công cụ khai thác Bitcoin ASIC (Máy chuyên dụng dùng để đào Bitcoin). 

Lưu ý: Anh em không nên khai thác Bitcoin bằng máy tính PC hoặc laptop thông thường do lượng điện tiêu hao sẽ rất lớn và số tiền kiếm được sẽ không đủ để anh em chi trả tiền điện, sẽ rất dễ dẫn tới tình trạng thua lỗ. 

• Bước 3: Lựa chọn mỏ đào (Mining pool)

Tham gia vào một mỏ đào nhất định sẽ giúp anh em loại bỏ khó khăn trong quá trình khai thác cũng như gia tăng lợi nhuận kiếm được. Vì khi tham gia vào mỏ đào, sẽ có những anh em thợ mỏ khác sẽ cùng san sẻ và giúp đỡ nhau, làm giảm thiểu rủi ro, và có thể học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. 

Tỷ lệ phần thưởng sẽ được chia dựa trên tỷ lệ băm của bạn ở trong nhóm. Vì thế, anh em hãy cố gắng băm thật nhiều để phần thưởng chia sẻ được lớn. 

• Bước 4: Cài đặt và sử dụng phần mềm đào Bitcoin. 

Các phần mềm đào coin sẽ là yếu tố kết nối bạn với mỏ đào và nhờ đó anh em sẽ dễ dàng biết được tỷ lệ băm của mình trong nhóm khai thác. Các phần mềm này tương thích với các hệ điều hành như:  Windows, Mac, Linux.

• Bước 5: Tìm sàn giao dịch Bitcoin

Sau khi anh em khai thác được khối lớn thì sẽ bán chúng đi để chi trả cho các chi phí phát sinh khác. Vì thế, anh em hãy tìm đến một sàn giao dịch tiền điện tử uy tín, đáp ứng được các điều kiện cơ bản như: Khối lượng giao dịch hàng ngày nhiều, thao tác đơn giản, tốc độ giao dịch nhanh, …

Các thiết bị dành cho việc khai thác Bitcoin

Trong những ngày đầu của Bitcoin, nhiều người trở nên thu hút bởi với họ đây là ý tưởng mang tính cách mạng. Trên thực tế, một mạng lưới phân quyền tự quản nơi những người dùng đơn lẻ sẽ trực tiếp đảm bảo tính xác thực của giao dịch và trở thành một luồng khí mới trong lành trong thế giới bị chi phối bởi cơ quan thuế, ngân hàng hay tập đoàn lớn. Vào thời điểm đó, giá trị của Bitcoin còn rất thấp, vì thế rất nhiều thợ đào đã bị thuyết phục bởi ý tưởng vĩ đại đằng sau Bitcoin chứ không hề màng tới lợi nhuận. Thợ đào sẵn dàng tạo ra những chuỗi Hash và xác nhận giao dịch sử dụng những máy tính hoặc laptop đủ mạnh. 

Tại một thời điểm khác, khi các thợ đào phát hiện các card đồ họa công nghệ cao có khả năng làm tăng sức mạnh đào Bitcoin. Những card đồ họa này cũng tiêu tốn rất ít năng lượng và kết quả cho ra cũng tốt hơn gấp 50 -100 lần. Vì thế, các thiết bị đào chuyên dụng đã được trình làng. Các  thiết bị này có khả năng đào gấp 5 lần, cho phép các nhà máy đào có quy mô lớn hình thành, tạo ra lượng lợi nhuận khổng lồ cho ngành công nghiệp đào Bitcoin. 

Ngày nay, chúng ta đã không còn quá xa lạ khi nói Bitcoin mining là một trong những mối làm ăn béo bở nhất, rất nhiều người sẵn sàng chi trả hàng triệu tiền điện chỉ để vận hàng các nông trại Bitcoin của mình. 

Những ai mong muốn kiếm tiền từ khai thác Bitcoin sẽ phải cạnh tranh với các tập đoàn quốc tế có nguồn tài nguyên vô tận, đầu tư bài bản vào các trang trại đào, cũng như hàng trăm những thợ đào cá nhân hợp lực tạo thành các hồ thợ đào. 

CPU

Đây là loại thiết bị được nhắc đến khá nhiều nhất khi muốn đào Bitcoin. CPU là viết tắt của cụm từ đơn vị điều hành trung tâm tức là đầu não của máy tính. Đây cũng là cách thức mà Bitcoin được khai thác vào những ngày đầu tiên, và phương thức này được đánh giá là rất tiết kiệm. 

Tuy nhiên, vì có nhiều thợ đào cố gắng bảo mật hệ thống sâu rộng và muốn kiếm nhiều Bitcoin hơn nên họ đã tạo ra nhiều cải tiến mới. Vì thế mà ngày nay, việc đào Bitcoin bằng CPU đã trở nên vô nghĩa. Anh em có thể sẽ phải chờ cả thấp kỷ mới nhận được phần thưởng ít ỏi từ các đào Bitcoin truyền thống này. 

GPU

GPU là viết tắt của cụm từ đơn vị xử lý đồ họa, nó biểu thị tính năng của card đồ họa trang bị cho máy tính. Những thiết bị này được thiết kế để tính toán các đa giác phức tạp trong các trò chơi điện tử hiện đại. Chính vì thế mà nó cũng có khả năng toán học thần kỳ để giải các block giao dịch. 

Mặc dù có thể sẽ tốn đến vài trăm đô, nhưng GPU lại hỗ trợ cho các thợ đào một lợi thế hơn hẳn so với CPU. Ví dụ, một CPU có thể cho anh em tỷ lệ hash ít hơn 10 MH/s thì con chip ATI 5970 – một trong những card đồ họa nổi tiếng có tỷ cho ra tỷ lệ hơn 800 MH/s.

Việc sử dụng rộng rãi card đồ họa đã hình thành nên những sàn máy khai thác đầu tiên. Những dàn máy này chỉ để dùng cho mining hoặc là một máy tính với cấu hình vượt trội, phục vụ nhiều mục đích như gaming hoặc đào bán thời gian. 

Tuy nhiên, GPU cũng có chung số phận như CPU. Sau một thời gian, GPU cũng đang chết dần theo thời gian. Với nhiều thiết bị mới chuyên biệt cho khai thác, độ khó khai thác Bitcoin cũng vì thế mà tăng lên đáng kể khiến cho một card đồ họa đơn lẻ không thể cạnh tranh được. Mặc dù ngày nay anh em được quyền dùng điện tử do, song anh em cũng không thể nào nuôi được dàn máy GPU. 

FPGA

Sau sự lãng quên với GPU thì cái tên FPGA là cái tên tiếp theo được nổi lên trong ngành khai thác Bitcoin. Đây là một loại vi mạch dùng cấu trúc màng phần tử logic có thể lập trình được. Hiểu một cách nôm na, FPGA là một loại chip trắng cho phép người dùng tái cấu hình lại kiến trúc theo ý người dùng để thực thi một chức năng cụ thể nào đó. Loại chip này cho phép nhà sản xuất thiết bị có thể thu mua với số lượng lớn và điều chỉnh sao cho phù hợp với mục đích sử dụng là đào Bitcoin. 

Ngay từ những ngày đầu ra mắt, FPGA đã tạo được ấn tượng cực kỳ thành công và chính nó cũng đã làm thay đổi cục diện ngành công nghiệp đào coin. Lần đầu tiên có một phần cứng được sản xuất chuyên biệt cho việc đào tiền điện tử. FPGA rất dễ sử dụng và có hiệu năng cao. Trong khi một card đồ họa tiêu tốn 400 watt điện để đạt 600MH/s thì FPGA có thể đạt 826 MH/s mà  mới tiêu tốn 80 watt điện. Đây chính là điều kiện tiên quyết cho sự ra đời của các nông trại trâu đào.

ASIC

Các chip ASIC thường được tích hợp vào các thiết bị đào coin trong một vài năm trở lại đây. Trước đó, ASIC đã được sử dụng trong nhiều các thiết bị di động. Máy đào ASIC có nhiều khác biệt rõ ràng so với CPU hay GPU, ASIC không được linh hoạt giống như CPU và GPU. Máy đào ASIC chỉ được sử dụng với mục đích duy nhất là đào coin. Nhờ đó mà hiệu suất khai thác của ASIC cũng cao hơn hẳn so với những thiết bị trước đây. 

Cũng chính bởi tính năng này mà ASIC đã gây ra không ít những tranh cãi. Đào coin bằng máy ASIC có thể đem đến hiệu suất lớn hơn rất nhiều so với các thiết bị đào coin thông thường. Vitalik Buterin – nhà sáng lập của Ethereum cũng cho rằng việc tập trung hóa máy đào ASIC là một điều tồi tệ đối với mạng lưới cryptocurrency.

Hiện nay, công ty sản xuất máy đào ASIC lớn nhất là Bitmain. Tính tới thời điểm bài viết này hai mỏ khai thác Bitmain chiếm khoảng 40% tổng công suất trên mạng lưới Bitcoin. Việc kiểm soát các mạng lưới Bitcoin này có nghĩa là Bitmain cũng có ảnh rất lớn tới đến hệ sinh thái.

Sự gia tăng của máy đào ASIC trên mạng cũng dần loại bỏ các thợ mỏ sử dụng GPU và CPU, nâng cao rào cản tài chính để tham gia vào việc đào coin, tạo nên sự tập trung hóa trong việc khai thác đào mỏ. 

Tiêu chí lựa chọn thiết bị

Tỷ lệ hash

Khi cân nhắc độ phức tạp của hoạt động đào Bitcoin anh em cần lưu ý về việc đầu tư những loại thiết bị sao cho phù hợp. Vó một số đặc điểm nữa anh em nên xem xét trước khi đưa ra quyết định mua đó là tỷ lệ hash. 

Tỷ lệ hash là con số để đo lường hiệu năng làm việc của thiết bị trong 1 giây. Đây là thước đo rất quan trọng vì năng lực hash càng lớn thì cơ hội giải toán, mỏ block và nhận được phần thường càng nhanh và nhiều.

Điều mà một thợ đào tìm kiếm là kết quả cụ thể của chức năng hash. Khi nói tới hash, một lượng input giống nhau sẽ cho ra một kết quả tương quan. Tuy nhiên, cỗ máy này được thiết kế để thợ đào sẽ không đoán trước được. Vì thế, cách khả thi nhất để tìm một kết quả cụ thể là thử tất cả những input độc lập và khả thi. Bên cạnh đó, mining có mức độ cạnh tranh cao, để thu được phần thưởng thợ đào cần phải đưa ra dữ liệu đầu vào ngẫu nhiên nhanh nhất có thể. Vì vậy chọn một thiết bị có tỷ lệ hash cao là yếu tố rất quan trọng.

Tỷ lệ hash được đo bằng Gigahash trên một giây (GH/sec), Tetrahash trên một giây (TH/sec) và magehash trên giây (MH/sec). Tỷ lệ hash có một thiết bị được thiết kế dành riêng cho đào Bitcoin có thể trải từ 336 MH/s cho đến 14.000.000 MH/s.

Năng lượng tiêu thụ

Trong khi khoản thiết bị đào là một khoản đầu tư cứng, thì còn phát sinh ra những chi phí biến đổi đi kèm. Thiết bị của anh em càng mạnh, hoạt động đào sẽ càng tiêu tốn nhiều điện năng. Trước khi mua thiết bị, anh em cần cân nhắc mức tiêu thụ điện tính theo watt và ước tính hóa đơn tiền điện phải trả cho tháng hoạt động. Chắc chắn, anh em sẽ không muốn trả cả triệu cho phí tiền điện khi phần nhận lại chỉ đáng vài trăm.

Anh em có thể sử dụng tỷ lệ hash và lượng điện năng tiêu thụ tính ra số hash anh em sẽ có được mỗi đơn vị điện năng. Làm việc này rất đơn giản, anh em chỉ cần thực hiện phép chia giữa số hash và số điện thu. Sau đó, sử dụng một phần mềm tính tiền điện trên mạng hoặc  kiểm tra hóa đơn để tính chi phí hoạt động cho cả tháng. 

Phần mềm đào Bitcoin 

Tùy thuộc vào thiết bị lựa chọn để anh em có thể cài đặt các phần mềm chuyên biệt. Sử dụng GPU và FPGA cũng sẽ đều yêu cầu máy tính của anh em vận hành một phần mềm mining tiêu chuẩn. Bitcoin client cần thiết để trao đổi thông tin giữa thợ đào và mạng lưới bitcoin. Trong khi phần mềm mining sẽ giúp cho thiết bị hoạt động, giải các block giao dịch nhanh hơn.

Một số thợ đào ASIC hiện được trang bị mọi thứ ngay từ đầu bao gồm cả một địa chỉ BTC. 

Chi phí đào bitcoin

Dưới đây là một vài chi phí có thể xảy ra trong quá trình khai thác Bitcoin. Anh em cần đảm bảo rằng khả năng tài chính của mình đủ để đáp ứng và duy trì khi xảy ra biến cố. Nhưng hãy nhớ là đầu tư chắc chắn và luôn có nguồn dự trữ phòng trường hợp không may sẽ đến. 

Chi phí phần cứng máy tính: Đối với anh em mới bắt đầu, chi phí cho phần cứng khai thác Bitcoin sẽ là trên 12 triệu đồng. Nếu anh em muốn mua máy tốt hơn, con số đó sẽ còn cao hơn. 

Tiền điện: Khai thác Bitcoin sẽ làm tiêu tốn rất nhiều điện. Nếu anh em đang ở trong khu vực có giá điện đắt thì nên cân nhắc hoặc nếu nơi đó thường xuyên bị ngắt điện thì tốt nhất anh em không nên tiến hành đào coin ở đó. 

Không gian sử dụng: Nên đào bitcoin ở không gian thoáng mát, sử dụng điều hòa hay quạt thông gió, điều này sẽ tránh để nhiệt độ hay độ ẩm làm ảnh hưởng đến chất lượng của trang thiết bị. 

Chăm sóc dàn máy thường xuyên: Để chăm sóc dàn máy, anh em cần có khả năng cơ bản từ cài win đến setup các phần mềm có chỉnh sửa các lỗi cơ bản. Đối với các lỗi kỹ thuật cao hơn thì cần có người chuyên môn sâu hỗ trợ.