Những người mới vào thị trường luôn phải đối mặt với những rủi ro thua lỗ trong đầu tư, chẳng hạn như chuyển nhầm ví, đu đỉnh, hay đặc biệt là dính phải những dự án scam. Vậy có mấy thể loại Scam mà người mới hay gặp? Làm sao để né tránh các dự án đó? Hãy cùng mình tìm hiểu trong bài viết ngày hôm nay. 

Lưu ý rằng, có rất nhiều mô hình scam trong thị trường này. Tuy nhiên, trong bài viết này mình chỉ đề cập tới 3 mô hình mà người mới hay gặp nhất.

Phân loại các kiểu dự án mà người mới hay gặp

Mình sẽ đưa ra 3 loại hình scam dễ nhận biết và tần suất xuất hiện nhiều nhất, chủ yếu nhắm vào những người mới tham gia vào thị trường, những người không có kiến thức về tài chính.

• Dự án coin/token rác-gói đầu tư

Thể loại Scam này là gì?

Ở các dự án này, các bạn sẽ thấy loại hình tổ chức sự kiện lớn tại Việt Nam, đa phần sẽ có những ca sĩ, KOLs, Hot Tiktokers,… quảng bá cho loại hình này. Một điều nữa, các dự án này thường có sản phẩm đầu tư theo gói, hứa hẹn sẽ mang lại lãi suất cao thụ động cho những nhà đầu tư. Mình sẽ lấy ví dụ là BTCV, và Bitcoin Defi. Đây là dự án dễ nhận biết, đơn giản nhất trong tất cả loại hình scam.

Các dấu hiệu nghi Scam

• BTCV

Có thể nói BCTV là dự án scam có tiếng ở VN trong năm 2020, mình đã từng chứng kiến BTA, STC,TCVN,Crypto 590,KTS,… viết các bài chứng minh BTCV có dấu hiệu scam, và những cuộc “thánh chiến” của các fan cuồng BTCV chống lại các bài đó. Sở dĩ BTCV hơn thằng Bitcoindefi ở chỗ, BTCV không chỉ scam ở VN mà còn vươn tầm quốc tế. 

Một điều mà mình rất kinh ngạc  ở dự án này là bạn có thể kiếm được tiền từ nó, chứ không phải đầu tư và bị giam vốn như các dự án khác. Đã có lúc BTCV tăng trưởng từ 1$ đến 400$.

Vậy tại sao có thể làm vậy được? BTCV có nước cờ đi rất khôn khéo bằng cách bán các gói đào cho các minner, và liên kết với các sàn giao dịch nhỏ để list đồng btcv, để họ có thể bán, tạo nên cung cầu như các đồng coin/token khác.

Gói đầu tư là một trong những đặc điểm rất dễ nhận dạng ở loại mô hình này

• Bitcoin Defi

Bitcoidefi là dự án ponzi với chiến lược truyền thông thông qua các sự kiện, tổ chức đình đám, dự án với bánh vẽ chủ yếu về roadmap và đầu tư gói là chính.

Dự án thường không có sản phẩm rõ ràng như các dự án Binary Options, mà chỉ chăm chăm phát triển về mô hình đầu tư gói

Cách phòng tránh

Thông thường các dư án kiểu này rất dễ nhận biết và tránh rất đơn giản. Để phòng tránh các dự án này, các bạn cần tìm hiểu sơ về truyền thông của dự án trước. Đa phần mình thấy các dự án thuộc loại này sẽ là các cậu thanh niên với vẻ ngoài lịch lãm, chạy siêu xe, mặc vest, nói những câu đầy triết lý  hay shill về dự án này, hoặc tổ chức các hội nghị đình đám. Vậy nên đối với các dự án thuộc loại này, chỉ cần thấy một trong các yếu tố trên thì né ngay 

• Dự án coin/token fake

Thể loại Scam này là gì?

Ở các dự án scam kiểu này, mức độ tinh vi hơn so với thể loại dự án scam trước. Thể loại scam này sẽ nhắm vào các bạn đang ở thời kì đầu sử dụng ví nóng, các đối tượng sẽ theo dõi coin/token nào đang hot  trên thị trường. 

Cụ thể, bọn nó sẽ đi vào các bài đăng của các newbie đăng bài hỏi về đồng coin/token bất kì và dùng bot spam các địa chỉ(token address) giả của đồng đó; Một khi nạn nhân add token address vào sẽ không phân biệt được thật giả, bởi vì đồng token fake đó hoàn trùng khớp về tổng cung, logo và tên, chỉ khác duy nhất token address.

Ngoài ra, biến thể của dự án này chính là các scamer sẽ gửi các đồng coin/token fake hoặc coin/token lạ đó vào trực tiếp ví của nạn nhân. Một khi nạn nhân tiến hành swap, toàn bộ số tiền không cánh mà bay

Các dấu hiệu nghi Scam

Thông thường các bạn sẽ thấy các bình luận như thế này

Hoặc các bạn sẽ thấy có những đồng coin/token rất lạ,  

nhưng khi để vào pancakeswap, Uniswwap lại có trị giá hàng nghìn, hàng chục triệu $

Cách phòng tránh

Hãy chia ví nóng của bạn thành nhiều loại ví. Ví chơi airdrop riêng, ví làm testnet riêg, ví swap riêng, ví trữ coin riêng. Hãy tập thói quen ghi chú các token mình swap, nắm giữ, airdrop, để nhận biết  ngay coin/token lạ.

Tuyệt đối không được để 1 ví cho nhiều mục đích sử dụng. Lưu ý rằng, mỗi một ví riêng phải là ví có từng Private key-seed pharses riêng, CHỨ KHÔNG PHẢI TỪ MỘT VÍ CHUNG PRIVATE KEY MÀ TẠO RA. Hình dưới là tạo ví chung 1 private keys. 

Tuyệt đối khi gặp các token lạ, không được swap lung tung, cứ để đó và kệ đi. Ngoài ra, để tránh rủi ro add token address sai, các bạn hãy vào coingecko để copy token address chính của dự án. TUYỆT ĐỐI KHÔNG ĐƯỢC ADD TOKEN ADDRESS TỪ CÁC BÌNH LUẬN, BÀI POST TRÊN CÁC TRANG MẠNG XÃ HỘI.

• Dự án Binary Options

Thể loại Scam này là gì?

Dự án Binary Options(BO) hay còn gọi là sàn nhị phân là thể loại tài chính đội lốt tài xỉu. BO có đặc điểm sẽ lấy giá từ thị trường thực nhưng họ có quyền can thiệp vào giá ngay lập tức bất cứ lúc nào nếu họ muốn. Thông thường, BO sẽ để cho người dùng ăn đậm ở vốn ít và luộc sạch khi bắt đầu nạp vào một số tiền lớn.

Tuy nhiên bạn cần phân biệt được Binary Options(BO) và Options (phái sinh), một bên là cờ bạc trá hình và một bên là công cụ dùng để hedge risk.

Ở vài dự án BO mình thấy có 2 loại, một là sàn BO, hai là sàn BO kết hợp với phát hành TOKEN

Các dấu hiệu nghi Scam

• MT6

Mt6 là khái niệm không hề xa lạ với BO, MT6 viết tắt từ MetaTrader 6. Tuy nhiên, hiện tại chỉ có MT4(MetaTrader 4) và MT5 (MetaTrader 5) là hai sản phẩm duy nhất của côn gty MetaQuotes Software phát hành. Vì vậy, MT6 căn bản không phải là sản phẩm của MetaQuotes Software phát hành, nó chỉ ăn theo tên hai sản phẩm chính. Giao diện MT6- hay giao diện chung của tất cả sàn BO sẽ giống như này

Ba mũi tên trong hình là ba thứ bạn sẽ thấy trong mọi giao diện của BO

• WEFINEX( Không có token sàn)

Wefinex là sàn BO xuất hiện vào cuối năm 2020, trong bối cảnh thị trường đang bước vào giai đoạn Uptrend. Như mình đã nói ở MT6 phía trên, không khó để nhận ra giao diện của sàn BO. Thông thường, các sàn này có thời gian kết thúc lệnh tầm 30 giây đến 1-2 phút

Một điều thú vị bạn có thể thấy ở các dự án BO là sự kết hợp giữa BO với mô hình Dự án coin/token rác-gói đầu tư mà mình nói ngay lúc đầu.

• FX Trading Markets( có token sàn)

Sáng tạo hơn Wefinex, FX Trading Markets còn cho ra mắt token của mình với mục đích mở rộng “lưới câu” để bắt nhiều cá con hơn. Là dự án BO nên giao diện của FX Trading Markets không khó để nhận biết, y chang với các mô hình sàn tự xưng là MT6 và Wefinex.

FXTrading bắt đầu nở rộ vào những tuần cuối của tháng 4/2021, cả thị trường bị một phen bất ngờ  khi chứng kiến các fanpage của KOLs, Người nổi tiếng đăng các bài để shill đồng token dự án là FXT

Và một lần nữa cho sự kết hợp hoàn hảo giữa mô hình gói đầu tư, một trong những dấu hiệu dễ nhận biết để né

Cách phòng tránh

Một khi bạn thấy những dấu hiệu trên là lúc bạn né nó đi. Nếu bạn được giới thiệu token có sàn giao dịch, hãy quan tâm đến hai từ BO trong sàn đó, nếu có hãy chạy ngay, nếu không thì cứ vào giao diện trading của nó là biết.

Lời kết

Đây là tất cả kinh nghiệm trải nghiệm, bám sát thị trường từ cuối 2019 đến nay, mình thấy đa phần các dự scam dành cho người mới đều là “ Bình Mới Rượu Cũ”. Vì vậy, rất cần thiết, và dễ phòng tránh nếu bạn chịu quan sát và ghi nhớ các đặc điểm của nó. Hi vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn mới tham gia thị trường.